Dashoguz.live – Täzelikler Portaly
weather dashoguz 11° C Daşoguz

Ykdysadyýet

Ýurdumyzyň edermen  daýhanlary Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda dürli görnüşli oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny kemala getirmeklige ähli gujur-gaýratlaryny gönükdirmek bilen, tutuş halkymyz üçin ýakymly baýramlaryň birine öwrülen Hasyl toýuna mynasyp zähmet sowgatlaryny taýýarladylar Bu olaryň şu ajaýyp ýylymyzy uly üstünliklere beslemek ugrunda alyp barýan giň gerimli işleriniň berýän guwandyryjy netijelerinde aýdyň ýüze çykýar. Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda gazanylýan şeýle uly üstünliklere, ýetilýän belent sepgitlere Daşoguz welaýatynyň zähmetsöýer daýhanlarydyr pileçileri hem saldamly goşantlaryny goşýarlar. Olar ene topraga çäksiz yhlaslaryny, ukyp-başarnyklaryny siňdirmek bilen, pagtanyň, bugdaýyň, şalynyň, ýeralmanyň, gök önümleriň, dürli görnüşli miweleriň bereketli hasylyny ýygnap, bol pile öndürip, ata Watanymyzyň belent harmanlaryna goşýarlar, halkymyzyň saçagyna ýetirýärler. Belli bolşy ýaly, şu ýyl welaýatyň babadaýhanlary 145 müň gektar ýerde bugdaýyň, 140 müň gektar meýdanda pagtanyň, 8100 gektar ýerde şalynyň, 8800 gektar meýdanda ýeralmanyň, ýene-de müňlerçe gektarda gök önümleriň, miweleriň bol hasylyny ýetişdirmek, şeýle hem pile öndürmek boýunça derwaýys işleri durmuşa geçirdiler. Şonuň netijesinde welaýatda pile öndürmek barada uly üstünlik gazanyldy. Şu ýylyň orak möwsüminde bolsa bugdaýyň uly möçberleri döwlete tabşyryldy. Geçen döwürde ýeralmanyň, gök önümleriň bol hasyly halkymyza ýetirildi. Häzirki günlerde bolsa atyzlarda bar bolan «ak altyny», şalyny ýitgisiz ýygnap almak ugrundaky möhüm işler gyzgalaňly dowam etdirilýär. Gazanylan şeýle üstünlikleriň hatarynda welaýatyň pileçileriniň ýeten sepgitleri has-da guwandyryjydyr. Has takygy, olar geçen ýüpek gurçuklaryny idetmek möwsüminde meýilnamada göz öňünde tutulan 500 tonnanyň deregine 555 tonna ýokary hilli pile hasylyny döwlete tabşyrdylar. Munuň özi tejribeli ýüpekçileriň çeken yhlasly zähmetleriniň ýerine düşüp, ýurdumyzda piläniň öndürilişini artdyrmak barada öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli berjaý edilmegine uly goşant goşandyklaryny, çäksiz goldawlaryna mynasyp iş bilen jogap berendiklerini aňladýar. Şan-şöhrata beslenýän ýylda belent sepgitlere ýetmekde daýhan birleşikleriniň, daýhan hojalyklarynyň, aýry-aýry kärendeçileriň köp sanlysy has-da öňe saýlandylar. Şonda gallaçylyk hakynda aýdylanda, Şabat etrabynyň S.Rozmetow adyndaky oba hojalyk paýdarlar jemgyýetini, Görogly etrabynyň «Aksaraý», Akdepe etrabynyň «Aşgabat» daýhan birleşiklerini mysal hökmünde getirmek ýerliklidir. Çünki olar döwlete bugdaý tabşyrmak baradaky ýyllyk meýilnamalaryny welaýatymyzda öňdäkileriň hatarynda, has artygy bilen ýerine ýetirip, uly abraýa eýe boldular. Ýokarda nygtap geçişimiz ýaly, häzirki döwürde welaýatda pagta ýygymy gowşamaýan depginde alnyp barylýar. Bu babatda Şabat etrabynyň S.Rozmetow adyndaky oba hojalyk paýdarlar jemgyýetiniň, Gubadag etrabynyň «Döwletli», Köneürgenç etrabynyň «Akgala» daýhan birleşikleriniň hasyl ussatlarynyň gazanan zähmet ýeňişleri aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Şonuň ýaly-da pagtaçy kärendeçileriň ýüzlerçesi şertnamalaýyn borçnamalaryny irki möhletlerde berjaý edip, köplere görelde bolmagy başardylar. Olaryň arasynda Şabat etrabynyň S.Rozmetow adyndaky oba hojalyk paýdarlar jemgyýetiniň kärendeçileri Jemile Mädrahymowa, Gülüstan Babajanowa, Gubadag etrabynyň «Döwletli» daýhan birleşiginiň kärendeçileri Ýagşygeldi Ýowjanow, Zulfiýa Öräýewa, Köneürgenç etrabynyň «Täze güýç» daýhan birleşiginiň kärendeçisi Magsat Meredow, «Hakykat» daýhan birleşiginiň kärendeçisi Garýagdy Hojamedow we beýlekiler bar. Her ýylyň noýabr aýynyň ikinji ýekşenbesinde ata Watanymyzyň ähli künjeklerinde Hasyl toýy giňden tutulyp, uly dabaralara beslenýär. Şeýlelikde, ol zähmetsöýer daýhanlaryň, ene topragyň, halal zähmetiň abraý-mertebesini, şan-şöhratyny has-da belende göterýän ajaýyp baýram hökmünde ençeme ýyllardan bäri ajaýyp däbe öwrülip, hemmeleriň kalbyna uly joşgun berip gelýär. Onuň şu ýylky dabarasynyň hem ýurdumyzyň, halkymyzyň uly baýramlaryna ulaşýandygy örän guwandyryjydyr. Mähirden, nurdan doly toýuňyz gutly bolsun, hormatly babadaýhanlar! *** Ene topraga söýginiň dabaralanmasy Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe giňden bellenilýän Hasyl toýy milli ýörelgelerimiziň, däp-dessurlarymyzyň dowamat dowam bolýandygyny alamatlandyrýar. Hasyl toýy — halkymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdan milli baýramydyr. Bu milli baýramy merdana ata-babalarymyz hem uly dabara bilen güýz paslynda belläp geçipdir. Parasatly pederlerimiz öz milli senenamalaryna görä, Mizandan soň Akrabyň — gyş paslynyň gelýändigini, «Akrap geldi sygyryp, ýel-ýagmyryn çagyryp» atly aýtgylarynda beýan edipdirler. Noýabr aýynyň 22-sini gyş paslynyň başlangyjy hasap edip we şol günden bir hepde, on gün öň hasyl toýuny toýlapdyrlar. Daýhanyň ýylboýy çeken halal zähmetine, ondan öndürilýän bereketli hasyla goýulýan belent hormat-sarpanyň alamaty bolan bu baýram her bir ynsanyň kalbynda çuňňur orun alýar. Ýurdumyzda Hasyl toýuny her ýylyň noýabr aýynda, merdana ata-babalarymyzyň belläp geçen wagtynda bellemek däbe öwrüldi. Bu milli baýram merdana halkymyzyň yhlas bilen zähmet çekip gazanan baýlyklaryna, sahawatly türkmen topragyndan öndüren hasylyna bolan buýsanjynyň aýdyň subutnamasydyr, ene topraga yhlasynyň we söýgüsiniň dabaralanmasydyr, türkmen daýhanlarynyň çekýän halal zähmetine döwlet derejesinde goýulýan belent sarpadan aýdyň nyşandyr.

08.11.2025 13
Ykdysadyýet

Döredijilikli zähmetiň baýramy Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzda ajaýyp baýramlar, şanly seneler halkymyz üçin ýatdan çykmajak waka öwrülip, şatlyk-şowhuna beslenýär. Her ýylyň 3-nji noýabrynda Gurluşyk we senagat işgärleriniň güni giňden bellenilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň gurluşyk, senagat pudaklary ýokary depginde ösýär. Şonuň netijesinde ata Watanymyzyň ähli künjeklerinde gurlup ulanmaga berilýän binalaryň, desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň, önümçilik kärhanalarynyň sany barha artýar. Olaryň her biri halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşynyň has-da gowulandyrylmagyna, dürli görnüşli gurluşyk, senagat önümleriniň öndürilişiniň artdyrylmagyna şert döredýär. Bu barada aýdylanda ýurdumyzda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasynda» bellenilen çäreleriň üstünlikli amala aşyrylmagynyň netijesinde döwrebap şäherleriň, şäherçeleriň, obalaryň yzygiderli gurulýandygyny aýratyn bellemek zerur bolup durýar. Çünki olarda halkymyz üçin ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary, senagat, durmuş-medeni maksatly desgalar esasy orny eýeleýär. Şeýle ajaýyp şäherçeleriň, obalaryň, ýaşaýyş jaý toplumlarynyň welaýatymyzyň çäklerinde-de gurlup, ýaşaýjylaryň ygtyýaryna berilýändigi örän guwandyryjydyr. Geçen ýyl Bitaraplyk baýramynyň öňýanynda Daşoguz welaýatynyň  Daşoguz şäheriniň günorta — günbatar künjeginde 1996 maşgala niýetlenilen ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň, şu ýyl, ýagny mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 34 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda welaýatyň Köneürgenç etrabynyň Täze ýol geňeşliginiň çäginde Bitaraplyk şäherçesiniň dabaraly ýagdaýda açylandygy munuň aýdyň mysalydyr. Ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, Daşoguz welaýatynda hem  wajyp gurluşyk işleri barha rowaç alýar. Ýaňy-ýakynda hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Daşoguz şäherinde 400 orunlyk Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkeziniň düýbüniň tutulyp, gurluşyk işlerine badalga berilmegi, şonuň ýaly-da, Daşoguz, Köneürgenç şäherlerinde, Şabat, Akdepe, Görogly, Gubadag we beýleki etraplarda ýaşaýyş jaýlarynyň, desgalaryň gurluşyklarynyň öndürijilikli alnyp barylmagy munuň şeýledigini doly tassyklaýar. Welaýatda senagat önümlerini öndürýän kärhanalaryň amala aşyrýan işleri hem bellenilip geçilmäge mynasypdyr. Bu babatda Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Çeper» tikin fabriginiň, Daşoguz şäherindäki Serdar pagta egriji, Köneürgenç etrabyndaky pagta egriji kärhanalarynyň, Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Demirbetonönümleri» zawodynyň işçi-hünärmenleriniň gazanýan netijeleri senagat pudagynyň ösüşine uly goşantdyr. Gazanylýan bu üstünlikler welaýatyň gurluşyk, senagat pudaklarynda ýadawsyz zähmeti bilen görelde bolýan köp sanly adamlaryň tutanýerliligi, maksadaokgunlylygy bilen baglanyşyklydyr. Olaryň öz işlerine bolan yhlasyna, gazanýan guwandyryjy netijelerine ýokary baha hem berilýär. Türkmenistanyň  Prezidentiniň Permany esasynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllyk baýramynyň öňýanynda olaryň birnäçesiniň ýokary döwlet sylaglary, hormatly atlar bilen sylaglanylmagy-da munuň şeýledigini aýdyň subut edýär. Belläp geçişimiz ýaly, ýurdumyzda senagat we gurluşyk işgärleriniň gününiň uly baýram hökmünde dabaralara beslenmegi bolsa olaryň abraý-mertebesini has-da belende göterýär. Baýramyňyz gutly bolsun, hormatly ildeşler!    

01.11.2025 43
Ykdysadyýet

Ösüşiň ygtybarly guraly Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ýokary depginde ösdürilmeginde milli manadymyzyň orny örän uly bolup durýar. Belli bolşy ýaly, milli manadymyz 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda dolanyşyga girizildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary bilen 2008-nji ýylda manadyň daşary ýurt puluna bolan ýeke-täk hümmetine geçilip, 2009-njy ýylda denominasiýasy, 2015-nji ýylda dewalwasiýasy amala aşyryldy. Bu bolsa onuň milli ykdysadyýetimizi ösdürmek, söwdada, hyzmatlaryň töleginde we beýlekiler babatda ähmiýetiniň artmagyna ýardam berdi. Elbetde, her bir ýurduň milli pulunyň bolmagy onuň ykdysady taýdan doly özygtyýarlylygynyň esasy şertidir. Çünki ol ykdysady ösüşe düýpli täsir ýetirýän ykjam guraldyr. Şonuň üçin hem onuň dolanyşygyny döwletiň hereket edýän kada-kanunçylygyna laýyklykda ýola goýmaga hem-de alyp barmaga uly üns berilýär. Bu bolsa manadyň hümmeti bilen baglanyşykly meseläniň hemişelik gün tertibinde durýandygyny aňladýar. Häzirki bazar gatnaşyklaryna geçilýän döwürde manadyň hümmetiniň pugtalandyrylmagynyň aýratyn möhüm ähmiýeti bardyr. Sebäbi hususy eýeçiligiň ösdürilmegi bilen pul has-da ykjam ykdysady gurala öwrülýär. Munuň özi onuň önümçilige gözegçilik etmek mümkinçiligini hem döredýändigi bilen baglydyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» we beýleki resminamalaryň çäklerinde milli manadymyzyň ulanylyşynda uly özgerişler bolup geçýär. Şonda sanly bank hyzmatlaryna geçilmegi bilen nagt däl hasaplaşyklaryň geriminiň giňeldilmegi onuň dolanyşygyny has-da çaltlandyrýar. Şeýle çäreleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi milli manadymyzyň satyn alyjylyk ukybyny pugtalandyrýar, hyzmatlary hil taýdan täze, has ýokary basgançaklara götermäge mümkinçilik berýär. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösmeginde onuň ulanylyşynyň has-da kämilleşdirilmegi, oňa dünýäniň ösen tejribeleriniň ornaşdyrylmagy öňde goýlan maksatlara ýetilmegini üpjün edýän esasy wezipeleriň hatarynda durýar.

01.11.2025 26
Ykdysadyýet

Hemişelik Bitaraplyk ugruny saýlamak bilen, Türkmenistanyň iňňän möhüm ädim ädendigini, bu aýgytly gadamlaryň türkmen döwletiniň ykbalyny, ösüş ýoluny kesgitländigini, türkmen tejribesiniň halkara gymmatlyga eýedigini Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň tylla güýzüniň ajaýyp gününde türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň nobatdaky tapgyryna ak pata bermeginiň özi aýdyňlygy bilen tassyklaýar. Türkmenistan ählumumy energetika howpsuzlygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen ýörelgelere ygrarly bolmak, şeýle hem içerki we daşarky bazarlarda energiýa serişdelerine bolan islegleri kanagatlandyrmak babatda mümkinçilikleri nazara almak bilen, milli gaz geçiriji ulgamyny kämilleşdirýär. Dünýäde üç sapar ykrar edilen hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuna barylýan günlerde asyryň iri taslamasynyň gurluşygynyň amala aşyrylýan ýerine Gahryman Arkadagymyzyň gelip, Owganystanyň çäginde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň barşy bilen tanyş bolmagy, şeýle-de bu ýerde iki dostlukly döwletiň wekilleriniň gatnaşmagynda dabaraly mejlisiň geçirilmegi türkmen Bitaraplygynyň ýurdumyzyň we dünýäniň öňünde duran iň wajyp meseleleri çözmäge döredýän esaslaryny görkezýär. Ýeri gelende aýratyn bellemeli zatlaryň biri-de, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň geçirilmeginiň üç ýurduň arasynda maglumat-kommunikasiýalar ulgamynyň ösmegi bilen bir hatarda, Aziýa sebitiniň bu böleginde goşulyşmak işleriniň güýçlendirilmeginde özüniň oňyn netijelerini berýär. Şeýle-de sebitde we dünýäde parahatçylygy we durnuklylygy berkitmäge, dostlukly gatnaşyklary, hoşniýetli goňşuçylygy hem-de giň netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýär. Hakyň nazary düşüp, rysgal-berekedi boldan gelen, dünýäde iri gaz gorlary bilen ilkinji dörtlükde orun alan bereketli türkmen topragyndan bu gün iri energetika bazarlaryna ýol salýan iri gaz geçirijiler dünýäniň energetika kartasyna möhüm özgerişleri girizýär. Türkmenistan bu ugurda dünýäde sözi diňlenilýän, sala salynýan ýurda öwrüldi diýsek söz ulaltdygymyz bolmaz. Munuň şeýledigini Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Prezidenti Donald Trampyň Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijiniň taslamasyny goldaýandygy tassyklaýar. Muny Bitarap döwletimiziň köpugurly halkara hyzmatdaşlygynda täze tapgyry alamatlandyran iri taslamanyň alnyp barylýan ýerinde geçirilen dabaraly maslahatda Gahryman Arkadagymyz öz çykyşynda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Prezidenti Donald Trampa tüýs ýürekden bildiren minnetdarlygy aýdyňlygy bilen görkezýär. Ýurdumyzy uly dünýäniň ykbalyna haýyrly işler bilen dahylly eden Gahryman Arkadagymyzyň uzak möhletli, maksatnamalaýyn başlangyçlaryny mynasyp dowam edýän Arkadagly Gahryman Serdarymyz tarapyndan bu taslamany durmuşa geçirmek üçin berk maddy-enjamlaýyn binýat döredildi. Taslamany öz wagtynda we bökdençsiz amala aşyrmak üçin 200-den gowrak täze, kuwwatly tehnikalaryň satyn alynmagy oňa şaýatlyk edýär. Goňşy we sebit döwletleriniň gülläp ösmeginde, ykdysady taýdan durnukly gurşawy emele getirmekde uly ähmiýete eýe bolan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli taslamasy ykdysady taýdan ähmiýetli bolmak bilen çäklenmeýär. Bu taslama gatnaşýan döwletleriň ählisiniň ony amala aşyrmak ugrundaky syýasy erkini birleşdirmekde aýratyn ähmiýete eýedir. Şu babatda türkmen we owgan halklarynyň gadymyýetden gözbaş alýan özara gatnaşyklaryny, şeýle-de Türkmenistan bilen Owganystanyň arasynda hoşniýetli hyzmatdaşlygyň barha rowaçlanýandygyny görkezýän täze desgalaryň ulanmaga berilmegini, möhüm ähmiýetli desgalaryň gurluşygyna badalga berilmegini ýatlamak bolýar. Gaz geçiriji taslamanyň wajyp tapgyry bolan Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisiniň Owganystanyň Hyrat welaýatyna barýan nobatdaky tapgyryna badalga berilmegi türkmen tebigy gazyny dünýäniň energetika bazaryna çykarmagyň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak strategiýasyny öňe sürýän Türkmenistanyň özüniň halkara hyzmatdaşlarynyň sanyny işjeň artdyrýandygyny görkezýär. Ol dünýäde iri uglewodorod serişdeleriniň gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň energetiki mümkinçilikleri bilen şertlendirilýär. Ol ýurdumyzyň açyk energetika syýasaty, Gahryman Arkadagymyzyň ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen hem-de halkara bileleşigi tarapyndan goldanylýan oňyn halkara başlangyçlary bilen hem kesgitlenýär.  

29.10.2025 25
Ykdysadyýet

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda il bähbitli işler amala aşyrylýar. Munuň şeýledigini ata Watanymyzyň çar künjeginde bina edilýän täze şäherlerdir şäherçeler, obalar, gurlup ulanmaga berilýän önümçilik desgalary, ýaşaýyş jaýlary hem aýdyň subut edýär. Munuň mysalynda Daşoguz welaýatynyň Köneürgenç etrabynda bina edilen döwrebap Bitaraplyk şäherçesinde birnäçe önümçilik kärhanalarynyň hatarynda telekeçi Azat Pälwanowyň eýeçiligindäki kömelek ösdürilip ýetişdirilýän ýyladyşhananyň hem gurlup ulanmaga berlendigini aýtmak bolar. Ýyladyşhananyň işe girizilmegi ilaty arassa ter kömelekler bilen üpjün etmäge, şonuň ýaly-da birnäçe iş orunlarynyň döredilmegine mümkinçilik berdi. Ýyladyşhanada işçi-hünärmenleriň esasy bölegini ýaşlaryň düzýändigini bellemeli. Ýyladyşhana ýarym gektardan gowrak meýdany tutýar. Onda 8 sany kömelek ösdürilip ýetişdirilýän otaglar we beýleki goşmaça jaýlar bolup, olarda döwrebap enjamlar, sowadyjylar oturdylan. Ýyladyşhananyň işleri sanly tehnologiýalar arkaly dolandyrylýar. — Döwrebap ýyladyşhanamyz hormatly Prezidentimiziň sahawaty bilen gurlup ulanmaga berildi. Bu bolsa ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmek boýunça öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilýändigini ýene bir ýola tassyklaýar. Ýyladyşhana täze işe girizilendigine garamazdan, zähmet çekýän 10-a golaý işçi-hünärmenleriň tagallalary bilen işler sazlaşykly guralýar. Bu ýerde kömelekler 28 günde ösüp ýetişýärler. Otaglar belli bir ýylylykda, çyglylykda saklanylýar. Kömelek düwünçekleri organiki we mineral dökünler bilen iýmitlendirilýär we yzgarlanylýar. Önümçilik otaglarynda agronomçylyk usullary kadaly berjaý edilýär. Şonuň netijesinde kömelek hasylynyň günde 50 — 60 kilogramy ýygnalýar. Ekologiýa taýdan arassalygy, ýokumlylygy bilen tapawutlanýan weşenka kömelekleriniň gündelik ýygnalýan hasyly welaýatymyzyň sarp edijilerine terligi bilen ugradylýar. Alyjylaryň ösen islegleri içgin öwrenilip, kömelek hasylynyň belli bir möçberini aýna gaplara gaplanan görnüşde taýýarlamak göz öňünde tutulýar. Munuň üçin kämil enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ýörite otaglarymyz bar. Geljekde ýetişdirilen kömelek önümlerini daşarky bazarlara çykarmak hem meýilleşdirilýär — diýip, kömelek ösdürilip ýetişdirilýän «Döwletli döwür» hususy kärhanasynyň hünärmeni Aýbek Sadykow gürrüň berýär.

27.10.2025 33
Ykdysadyýet

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda «ak altynyň» bereketli hasylyny ýetişdiren Daşoguz welaýatynyň pagtaçy daýhanlary häzirki döwürde ony ýitgisiz ýygnap almak bilen bagly möhüm işleri ýokary depginlerde dowam etdirýärler. Munuň şeýledigine olaryň ir ertirden giç agşama çenli meýdanlarda çekýän ýadawsyz zähmetlerini, üsti ak pagtadan mas ýüklenen ulaglaryň kabul ediş bölümlerine yzygiderli gelip, harmanlaryň belende göterilmegine goşýan goşantlaryny göreniňde has-da oňat göz ýetirýärsiň. Bir söz bilen aýdylanda, şu günlerde pagtaçylaryň, mehanizatorlaryň, ulag sürüjileriň agzybirlikli zähmeti çar tarapda möwç alýar. Bu babatda Boldumsaz etrabynyň «Aşgabat» daýhan birleşiginiň kärendeçi daýhanlarynyň alyp barýan işleri-de bellenilmäge mynasypdyr. Çünki olar şu ýyl 850 gektar meýdanda maňlaý derini siňdirip ýetişdiren bereketli pagta hasylyny öz wagtynda ýygnap alyp, guwandyryjy netijeleriň gazanylmagyny üpjün edýärler. Birleşigiň ezber pagtaçylarynyň öňde goýlan belent sepgitlere tarap ynamly gadam urýandyklaryny bellemek mümkin. Daýhan birleşiginiň başlygy Döwlet Öräýewiň aýtmagyna görä, hojalykda 12 sany kärendeçiler topary hereket edýär. Olaryň hasabynda bar bolan jemi 341 kärendeçiniň köpüsi şu ýyl bereketli hasyl ýetişdirmekde aýratyn tapawutlanypdyrlar. Bu bolsa olaryň onlarçasynyň şu güne çenli pagta tabşyrmak baradaky ýyllyk meýilnamalaryny artygy bilen ýerine ýetirmeklerini şertlendiripdir. Ýylyň başyndan bäri alnyp barylýan meýdan işlerinde, ýagny ýerleri gowaça ekişine taýýarlamakda, bu möhüm çäräni öz wagtynda, ýokary hilli berjaý etmekde, gowaçalaryň idegini ýetirmekde birleşigiň Döwlet Annamyradow, Çerkez Gylyjow, Guwanç Baýramow dagynyň ýolbaşçylyk edýän 3,4,10-njy kärendeçiler toparlarynyň agzalarynyň oňat görelde görkezendiklerini gürrüňdeşimiz nygtady. Bu bolsa olaryň pagta ýygymyna hem öňdäkileriň hatarynda girişip, onuň depginini artdyrmaklaryna mümkinçilik beripdir. Ýokarda ady agzalan, Guwanç Baýramowyň ýolbaşçylyk edýän 10-njy kärendeçiler toparynyň pagtaçy daýhanlarynyň häzirki wagtda alyp barýan işleri bilen has içgin tanyşmak miýesser etdi. Şonda mälim bolşy ýaly, şu ýyl toparyň 41 agzasy jemi 110 gektar meýdanda pagta hasylyny ýetişdirmek bilen meşgul bolupdyr. Olaryň bu babatda çeken zähmetleriniň ýerine düşendigini atyz-meýdanlaryndaky görnüşler anyk subut edýär. Sebäbi şol ýerlerde ýygymyň birnäçe sapar geçirilendigine garamazdan, hasylyň egsilmändigi bildirýär. Ýeri gelende aýdylsa, toparyň işeňňir agzalaryndan Jennet Haljanowa 4,3 gektar kärende meýdanyndan 15, Gyzlargül Allekowa gözegçilik edýän 6 gektar ýerinden 13 tonna pagta ýygnapdyr. Munuň özi olaryň Watan harmanyna pagta tabşyrmak baradaky ýyllyk meýilnamalaryna irki möhletlerde abraý bilen hötde gelendiklerini aňladýar. Şeýle guwandyryjy üstünliklere eýe bolan zähmetsöýer kärendeçi daýhanlar birleşigiň beýleki toparlarynda-da az däl. Olardan 3-nji kärendeçiler toparyndan Azat Allanazarowyň, 4-nji kärendeçiler toparyndan Mähri Töreşowanyň, 8-nji kärendeçiler toparyndan Haýytgül Berdigylyjowanyň we beýlekileriň atlaryny tutmak ýerliklidir. Çünki şeýle başarjaň kärendeçiler her gektardan öndürilýän pagtanyň möçberini artdyrmak maksady bilen iş alyp baryp, bu babatda öňe saýlanypdyrlar. Belläp geçişimiz ýaly, birleşigiň gowaça meýdanlarynda hasyl ýeterlik bar. Pagtaçylaryň häzirki agzybirlik bilen çekýän zähmeti bolsa atyzlardaky bol hasyly soňky hanasyna çenli ýygnap, döwlet harmanyna goşmak bilen, uly üstünliklere eýe boljakdyklaryndan habar berýär.

24.10.2025 27
Ykdysadyýet

Saçaklarymyzyň rysgal-berekedi hasaplanylýan guşgursak bugdaý öndürmekde «Bereket» daýhan birleşigi Daşoguz welaýatynyň Köneürgenç etrabynda ýokary iş netijesini gazanyp işleýän hojalyklaryň biri. Şeýle diýmäge bu ýerde önüm öndürmekde  eýelenilýän sepgitler doly esas berýär. Kesgitli aýdylanda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda birleşik boýunça orak geçirilen 600 gektar ýerden 1300 tonnadan gowrak guşgursak bugdaý öndürilip, uly harmana tabşyryldy. Bu görkeziji önüm öndürmegiň bellenen tabşyrygynyň 122 göterim ýerine ýetirilendigini aňladýar. Bu üstünlik bilen ruhlanan birleşigiň gallaçy kärendeçileri orak möwsümi tamamlanan pursadyndan täze ýylyň hasylynyň düýbüni tutmaklyga guramaçylykly girişip, dürli agrotehniki çäreleriň oňat hilli berjaý edilmegi ugrunda tagalla etdiler. — Daýhan birleşigimizde gallaçylyk pagtaçylyk bilen utgaşykly alnyp barylýar. Bu ugurlaryň ekin dolanyşygy usulynda ýola goýulmagy olaryň ikisi üçin hem bähbitli. Şu möwsümde gallaçylyk bilen meşgullanýan kärendeçiler toparlarynyň 7-sinde bugdaý ekişi alnyp barylýar. Ýer eýeleriniň ýokary hasyl ýetişdirmäge bolan ynamy hem-de höwesi işiň netijeli bolmagyny üpjün edýär. Daýhan birleşigimiz boýunça gündelik ekiş geçirýän meýdanlarymyz meýilnamadakydan az däl. Birleşigimiz gündelik ekiş geçirmekde etrabymyzyň daýhan birleşikleriniň arasynda öňdäki orunlaryň birini eýeleýär — diýip, daýhan birleşiginiň başlygy Ilaman Atakeýew aýdýar. Bu ýerde bugdaý ösdürip ýetişdirmek boýunça kärendeçileriň 120 sanysy iş alyp barýar. Şolaryň yhlasly aladasy, janypkeş zähmeti netijesinde, ekilmegi göz öňünde tutulan meýdanyň 600 gektardan gowragynda tagt suwy tutulypdyr. Şonuň 505 gektaryndan gowragynda bolsa ekiş agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda, ýokary hilli ýerine ýetirilipdir. Güýzlük bugdaýyň ekişini geçirmekde wagtlaýyn döredilen iki iş topary hereket edýär. Olar öz düzüminde sürüm we topragy işläp bejerýän traktorlaryň hem-de ekijileriň ýeterlik sanyny birleşdirýär.  Işleriň gije-gündizleýin guralmagy netijesinde, gündelik ekiş geçirilýän ýeriň möçberi 15 — 20 gektardan bäri bolmaýar. Daýhan birleşiginde bereketli galla hasylyny ýetişdirmekde ussatlyga ýeten ýer eýeleri az däl. Şolaryň hatarynda Ýoldaşbaý Täjimow, Maksat Murzäýew, Genjebaý Asgarow, Maksat Ismailow, Ýagşymyrat Rozyýew dagyny görkezmek bolar. Olar ekin ýerleriniň her gektaryndan öndürilýän hasylyň mukdaryny 35 — 40 sentnerden geçirmegi başarýarlar. Bereket tohumlaryny topraga ilkinjileriň hatarynda sepmegi başaran bu kärendeçiler geljek ýyl hasyllyk babatda has ýokary sepgitlere ýetmegi maksat edinýärler. — Birleşigimizde ekiş geçirmek işi her gektara bellenlen möçberde mineral dökün bermek bilen amala aşyrylýar. Ýerleri çizellemekde etrabyň tehniki hyzmat ediş kärhanasynyň eýeçiligindäki traktorlaryň ýardamy aýratyn bellenilmäge mynasyp. Bu işde daýhan birleşigimiziň eýeçiligindäki traktorlaryň güýjünden hem netijeli peýdalanylýar. Mahlasy, Azat Metenow, Döwran Aşyrow, Galpak Amangeldiýew dagynyň öz kärdeşleri bilen arkalaşykly işlemekleri netijesinde, her günde onlarça gektar ýerde sürüm kadaly çuňlukda geçirilýär. Mehanizatorlar Babajan Urazbaýew, Haýtbaý Narbaýew dagy bolsa topragy mineral dökünler bilen dökünläp, ekişe taýýarlamakda köplere nusga bolarlyk iş bitirýärler. Işleri günüň talabyna laýyk gurap, depginli dowam etdirilmek bilen, bugdaý ekişini bellenen möhletde ýokary hil derejesinde tamamlarys — diýip, daýhan birleşiginiň başlygy ynamly aýdýar.  

22.10.2025 29
Ykdysadyýet

Hoşboý ysly, baldan süýji, düzüminde köp mukdarda witaminleri, peýdaly maddalary saklaýan datly gawunyň düzüminde köp mukdarda organiki suwlar, krahmal, şeker, beloklar, uglewodlar, iýmit kletçatkalary bar, witaminler kaliý, magniý, foliý turşusy, fosfor, kalsiý, kremniý, erkin organiki kislotalar saklanýar. Şeýle hem ol adamyň ýatkeşligini gowulandyrýar we nerw ulgamyny dartgynlykdan goraýar. Köp mukdarda düzüminde askorbin turşusyny (С witamini) saklaýan gawun adam bedeni üçin peýdalydyr. Gawunyň düzüminde kremniý we demir elementleri hem ýeterlik mukdarda saklanýar, bu bolsa adamyň derisiniň çeýe we owadan öwüşginli, saçlaryň has berk, gözel we sagdyn bolmagyna täsir edýär. Magniý mikroelementiniň hem gawunyň düzüminde saklanmagy adamyň ýürek dokumalarynyň we gan-damar ulgamynyň kadaly işjeňligini üpjün edýär. Halk lukmançylygynda gawun birnäçe sökellikleri bejermekde ulanylypdyr. Düzüminde köp sanly mikroelementleriň, witaminleriň bardygy sebäpli gawun umumy gurplandyryjy, keýpi çaglaýjy, ýadawlygy aýryjy, nerw ulgamynyň işjeňligini kadalaşdyryjy ýaly häsiýetlere hem eýedir. Gawunyň iç ýumşadyjy häsiýetiniň ýokarydygy sebäpli aşa semizlikden saplanmak üçin iýmek maslahat berilýär. Gawunyň adam bedenine peýdaly taraplary köp bolsa-da, ony aşgazan-içege ýollarynyň kesellerinde, aşgazanyň we on iki barmak içegäniň baş kesellerinde, süýjüli diabetde, käbir beýleki sökelliklerde iýmek maslahat berilmeýär.  

21.10.2025 35
Ykdysadyýet

Daşoguz welaýatynda pagta ýygymynyň gyzgalaňly barýan häzirki günlerinde pagta hasylyny isripsiz ýygnap, harmana tabşyrmak işi Köneürgenç etrabynyň «Galkynyş» daýhan birleşiginde hem günsaýyn güýçli depgine eýe bolýar. Ýer eýeleridir olaryň kömekçileri köp zähmet siňdirilip ýetişdirilen pagta hasylyny ýygnamakda gaýratlylyk görkezýärler. Özara bäsleşilip işlenilmegi kärendeçileriň onlarçasynyň pagta öndürmegiň şertnamalaýyn tabşyrygyny gysga wagtda berjaý edip, arzyly pellehana ilkinjiler bolup ýetmegine mümkinçilik beripdir. Olara mysal edip, Doýduk Begnepesowa, Jennet Arazmyradowa, Hemra Nepesow, Jumadurdy Söýünow ýaly ýokary hasylçy kärendeçileriň birnäçesini görkezmek bolar. Pagtanyň birinji ýygymynda hasyllylyk babatda 20 — 22 sentnerlik sepgidi eýeleýän bu kärendeçiler möwsümiň ahyryna çenli bu görkezijini 35 — 40 sentnerden geçirmegi maksat edinýärler. Pagta ýygymynda Bazar Rejepowyň baştutanlygyndaky 5-nji, Aýmyrat Kartanowyň ýolbaşçylygyndaky 2-nji kärendeçiler toparlarynyň agzalary ýokary işjeňligi bilen tapawutlanýarlar. Kärendeçileriň özara bäsleşikli işlemegi netijesinde toparlar boýunça gündelik ýyglyp, harmana tabşyrylýan hasylyň mukdary 3-4 tonnadan bäri bolmaýar. Toparlarda erjelligi, ýokary hasylyň öndürilmegine bolan höwesi bilen pagta harmanynyň beýgelmegine saldamly goşant goşýan guýmagursak daýhanlar sanardan köp. Şertnamalaýyn tabşyrygyny has artygy bilen ýerine ýetirip, indi birnäçe günden bäri ýokarlandyrylan borçnamanyň hasabyna pagta tabşyrýan 2-nji kärendeçiler toparyndan Akjagül Amannepesowa, Kakabaý Wezirow, Aýjemal Arazkulyýewa, 5-nji kärendeçiler toparyndan Gülbibi Emedowa, Polat Mamudow, Annadurdy Çowdurow ýaly kärendeçiler muňa mysal bolup biler. — Ekerançylyk meýdanlarymyzda ýygmaga hasyl näçe diýseň bar. Ynha, synlap durşuňyz ýaly, kombaýn hem ýygyma kömege geldi. Kombaýnyň güýji bilen ýygnalýan gündelik pagta hasyly 5-6 tonna barabar bolýar. Şonuň hasabyna gündelik gazanylýan ösüş hem ozalkysyndan ýokarlandy. Bu bolsa biziň önüm öndürmegiň ýyllyk tabşyrygyny üstünlikli ýerine ýetirmegimize şert döredýär — diýip, daýhan birleşiginiň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji Joşan Saparalyýew aýdýar. Hawa, ady agzalan daýhan birleşiginde pagta ýygymynyň depgini günsaýyn güýçlenýär. Ýygymçylardyr olaryň kömekçileriniň we kombaýnyň güýji bilen gündelik taýýarlanylýan hasylyň mukdary barha ýokarlanyp gidip otyr. Bu bolsa hojalygyň pagta taýýarlamak boýunça bellenilen 1300 tonnalyk sepgidi abraý bilen eýelejekdigine ynam döredýär.    

20.10.2025 35
Ykdysadyýet

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň güýz pasly zähmet üstünliklerine beslenýär. Gazanýan ajaýyp netijelerine guwanýan pagtaçy daýhanlarymyz uzak wagtyň dowamynda der döküp ýetişdiren pagta hasylyny gysga wagtyň içinde ýygnap, Watan harmanyna tabşyrmak üçin gujur-gaýratlaryny gaýgyrman, ähli derwaýys işleri ýokary depginde amala aşyrýarlar. Olaryň armasyny ýetirmek, işe bolan höweslerini artdyrmak ugrunda dürli medeni çäreler hem yzygiderli guralýar. Şeýle medeni çäreleriň biri Daşoguz welaýatynyň Köneürgenç etrabynyň «Akgala» daýhan birleşiginiň pagta meýdanynda guraldy. Etrap häkimliginiň, etrap medeniýet bölüminiň, jemgyýetçilik guramalarynyň bilelikde guramaklarynda kärendeçi pagtaçylaryň, mehanizatorlaryň ençemesiniň gatnaşmagynda günorta arakesme wagtynda geçirilen bu çärede etrabyň medeniýet we sungat ussatlary, ýaş zehinli ýerine ýetirijiler şowhunly aýdym-sazly çykyşlary, folklor topary joşgunly tanslary ýerine ýetirip, zähmetsöýer babadaýhanlaryň alkyşyna mynasyp boldular. Şunlukda, medeni çäre pagta ýygymy möwsümini üstünlikli geçirip, bellenen sepgitlere abraý bilen ýetilmegine mynasyp goşant goşmagy maksat edinýän janypkeş daýhanlary has-da yhlasly, öndürijilikli zähmet çekmäge ruhlandyrdy. Dabarada öňdebaryjy kärendeçilere, kombaýnçylara, mehanizatorlara hem-de sürüjilere etrabyň jemgyýetçilik guramalary tarapyndan ýadygärlik sowgatlar gowşuryldy.

18.10.2025 36

Täze habarlar

Jemgyýet Dostlukly ýörelgeler rowaçlanýar
10.11.2025   5
Jemgyýet Dabaraly maslahat
10.11.2025   6
Ykdysadyýet Päk zähmetiň belent hormaty
08.11.2025   13
Jemgyýet Bagtyýar geljek ugrunda
07.11.2025   11
Jemgyýet Kitap seniň dostuňdyr
06.11.2025   16
Jemgyýet «Hemedan daş bolsa...»
05.11.2025   17